Kształt i rozmiary Ziemi

e-geodeta.com»artykuly»Kształt i rozmiary Ziemi
Ziemia początkowo wyobrażana była jako płaski dysk unoszący się na wodach oceanu. Różne były również domysły dotyczące jej wielkości, jednak w znaczący sposób odbiegały one od współczesnej wiedzy. Ziemia od zawsze była obiektem zainteresowania ludzi. Jednak dopiero poszerzenie możliwości obserwacyjnych i związany z nimi rozwój technologiczny sprawiły, że dziś dokładnie możemy określić kształt i rozmiary Ziemi. Droga prowadząca do dokładnych obliczeń była długa i nie raz napotykała na przeszkody. Co dziś wiemy na temat rozmiarów Ziemi, a jaką wiedzę posiadali nasi przodkowie?

Co to jest geoida?


Jak już zostało to zaznaczone, początkowo ludzie wyobrażali sobie Ziemię jako płaszczyznę unosząca się na oceanie. Jakie pierwszy teorię o kulistym kształcie Ziemi wysunął Pitagoras w V wieku przed naszą erą. Jego przypuszczenia nie były jednak poparte żadnymi dowodami. Pierwsze uzasadnienia dotyczące kulistego kształtu Ziemi wysunął Arystoteles. Zauważył on, że statki pojawiają się na widnokręgu i znikają w momencie zbliżania bądź oddalania się od punktu obserwacyjnego. Ostatecznie jednak kulisty kształt Ziemi został udowodniony w XV i XVI wieku, kiedy to miejsce miały Wielkie Odkrycia Geograficzne, a Ziemia po raz pierwszy została opłynięta. Ostateczne poglądy na kształt Ziemi poparte zostały nowoczesnymi metodami badawczymi. Okazało się, że Ziemia wcale nie posiada kształtu kuli spłaszczonej przy biegunach. Kształt i wymiary Ziemi są znacznie bardziej nieregularne. Południowa półkula jest nieco większa od północnej,a w niskich szerokościach geograficznych mamy do czynienia z uwypukleniem Ziemi. Z uwagi na to, że kształt Ziemi nie jest bezpośrednim odwzorowaniem żadnej znanej figury, wprowadzono nazwę określającą kształt Ziemi- geoidę. Jakie są zatem wymiary tej wyjątkowej bryły?

Wymiary Ziemi


Podobnie jak kształt tak i rozmiar Ziemi od dawna był przedmiotem badań naukowców. Otrzymywane prze jednych wyniki były bardziej bliskie realnej wielkości Ziemi od innych. Bardzo dokładne rozmiary Ziemi udało się określić Eratostenesowi, który żył na przełomie III i II wieku przed naszą erą. Wykorzystał on nie tylko swoją wiedzę z zakresu matematyki, lecz przede wszystkim kąt padania promieni słonecznych na powierzchnię Ziemi. Zdobycze techniczne umożliwiły precyzyjne określenie takich wielkości jak na przykład powierzchnia Ziemi, której rozmiar to 510 mln km2. Wskazać należy również, że w obrębie powierzchni Ziemi wyróżnia się powierzchnie lądową oraz wódy i oceany. Ląd stanowi 29% całej powierzchni Ziemi, co równa się 149 mln km2. 71% powierzchni Ziemi stanowią wody i oceany, czyli około 361 km2. Gdybyśmy mieli do czynienia z kulą obwód Ziemi byłby równy długości równoleżnika bądź dwóm długościom południka. W przypadku geoidy pojawia się spłaszczenie południkowe wynoszące 21,39 km. Z tego powodu promień równikowy jest o tę wartość dłuższy niż promień południkowy. Ile wynosi obwód Ziemi? Zwykle przyjęło się wskazywać na obwód równikowy, którego wartość to 40 075,014 km.